Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Perşembe günü yaptığı açıklamada, Kıbrıs’ın kolluk kuvvetlerinin, 2019 yılında popüler bir tatil beldesinde tatil yapan İngiliz bir genç kızın, bir grup İsrailli tarafından toplu tecavüze uğradığı iddialarını kapsamlı ve etkili bir şekilde soruşturma yükümlülüklerini yerine getirmediklerine karar verdi.

Mahkeme, Perşembe günü yayımladığı kararında, yetkililerin, iddia edilen tecavüz olayı sırasında 18 yaşında olan kadının şüphelilerden bazılarıyla cinsel ilişkiye girmeyi kabul edip etmediğini belirlemedeki başarısızlığına özellikle dikkat çekti.

Karara göre, kadın yetkililere birden fazla partnerle seks yapma önerisini reddettiğini söylemişti. Ancak şüpheliler, iddia edilen tecavüzün gerçekleştiği otel odasına girmekte ısrar ettiler ve kadının onları terk etmeleri yönündeki yalvarışlarını görmezden geldiler.

Kadın o sırada şüphelilerin İsrailli bir arkadaşıyla otel odasında seks yapıyor olsa da, mahkeme soruşturmacıların şüphelilerin kadının rızasını alıp almadıklarını tespit etmediklerini söyledi. Tanıklığa göre, bazıları sadece kadının önceki davranışları nedeniyle bunu yapacaklarını varsaydılar.

Soruşturmadaki kusurlar

Mahkeme, soruşturmacıların kadının iddia edilen tecavüzden önce alkol tükettiğine dair ifadeler ve idrarında kokain izlerine rastlanması ışığında kadının rıza gösterme kapasitesini hesaba katmamış gibi göründüğünü söyledi.

Üstelik polis ve soruşturmacılar, şüphelilerin, İsrailli partnerinin kendisiyle “arkadaşlarının seks yapmasını ayarlayacağını” söylemesine rağmen, tecavüzün gerçekleşmediğine dair ifadelerini “yüzeysel değerde” aldılar.

Bu durum, mahkemenin soruşturmanın ilk aşamasında soruşturmacıların bir dizi kusur olarak tanımladığı şeyi daha da kötüleştirdi; otel odasındaki parmak izleri gibi fiziksel delillerin sınırlı bir şekilde araştırılmasından, potansiyel şüphelileri veya tanıkları takip edememeye kadar.

Kararda, “Mahkeme, mevcut davanın, Kıbrıs’taki kadınlara ilişkin olarak, başvuranın cinsiyete dayalı şiddet mağduru olarak haklarının etkili bir şekilde korunmasını engelleyen ve tersine çevrilmediği takdirde, tatmin edici bir yasal çerçevenin varlığına rağmen, mağdurların ceza adalet sistemine olan güvenini azaltan bir cezasızlık ortamı yaratma riski taşıyan belirli önyargıları ortaya koyduğunu gözlemlemektedir” denildi.

Hukuki temsil ve önyargılı yargılama yok

Temmuz 2019’daki dava, kadının tecavüz iddialarını geri çekmesinin ardından 12 şüphelinin de suçlama olmaksızın serbest bırakılmasıyla Kıbrıs, Britanya ve İsrail’de manşetlere çıktı. Kıbrıs başsavcısı şüphelilere karşı yasal işlem başlatmamayı tercih ederken, kadın daha sonra kamu zararı suçundan suçlu bulundu ve dört ay ertelenmiş hapis cezasına çarptırıldı.

Alt mahkeme kararında, yargıç kadının gerçeği söylemediğini ve mahkemeyi “kaçamaklı” ifadelerle aldatmaya çalıştığını söyledi. Kadının, bazı İsraillilerin İsrailli erkek arkadaşıyla rızaya dayalı seks yaparken cep telefonlarıyla onu videoya aldıklarını öğrendikten sonra “utandığı” için iddiaları uydurduğunu araştırmacılara itiraf ettiğini söyledi.

Kıbrıs Yüksek Mahkemesi 2022’de kadının mahkumiyet kararını bozdu; bunun nedenleri arasında, polisin kendisini defalarca sorguladığı sırada yanında bir avukatının olmaması ve alt mahkemenin delilleri yanlış yorumlayarak aleyhine açılan davayı etkilemesi vardı.

AİHM kararında, kadının polis tarafından sorgulanma koşulları göz önüne alındığında, “uzun ve tekrarlanan görüşmelerin” onu tecavüz iddialarını geri çekmeye yönelttiği yönündeki “iddiasında güç olduğu” söylendi. Mahkeme kadına 20.000 € tazminat ve 5.000 € daha avukatlık masrafları ödenmesine karar verdi.

Kadını hem Kıbrıs’ta hem de AİHM’de temsil eden Justice Abroad Direktörü Michael Polak, kararı “cinsel şiddet mağdurları için çığır açıcı bir karar” olarak nitelendirdi.

“Bu karar, cinsel şiddet iddialarının kurumsal engellemelere maruz kalmadan kapsamlı ve adil bir şekilde araştırılması gerektiği temel ilkesini güçlendiriyor” dedi. [AP]