Irak son dönemlerde dünya gündeminden düşmüyor. İç karışıklıklar bir tarafa geçtiğimiz aylarda tüm dünyanın tepkisini toplamasına rağmen yapılan halk oylamasından geri adım atılmıştı. Şimdi ise Irak petrolünün dünyaya pazarlanması için Türkiye üzerinden de geçecek olan bir boru hattı projesi ile gündemde.
Irak dünya gündemini sürekli meşgul eden bir ülke. Yıllardır süren iç karışıklıklar, tüm dünyada en kıymetli madenlerden biri olan petrol, bağımsızlık oylamaları derken gündemden hiç düşmeyen ülkeler arasında. Bu gündemin en büyük nedenlerinden biri ise sahip olduğu yer altı kaynakları. Irak çok değerli petrol rezervlerine sahip. Hatta Amerika’nın demokrasi getiriyoruz bahanesiyle Irak’a girmesinin asıl sebebinin dahi petrol olduğu kapalı kapılar ardında yıllardır konuşuluyor.
Irak’ın çok kıymetli petrol rezervlerine sahip olmasına karşın en büyük sorunu petrol açısından dışa bağımlı olan ülkelere bu petrolü ulaştırma sıkıntısı. Irak’ın bulunduğu coğrafyada diğer ülkeler de benzer, hatta fazla rezervlere sahip. Irak’ın daha zengin ve daha güçlü bir devlet olması için petrolünü Avrupa ülkelerine satması şart.
Irak’ın Avrupa ülkelerine petrol satabilmek adına izleyebileceği tek bir rota var. Irak’ın Avrupa’ya gidebilmesi için Asya ile Avrupa arasında köprü konumunda bulunan Türkiye’den geçmesi şart. Bu yolun geçilmesi için tankerlerle taşıma yöntemi artık fazlasıyla teknolojinin gerisinde kalmış durumda. Tankerlerle taşıma, fazlasıyla maliyetli, riskli, ve taşınabilecek miktar açısından oldukça kısıtlayıcı. Irak artık bu riskleri en aza indirerek, en az maliyetle daha fazla miktarda petrolü satıp, ekonomik ve siyasi anlamda güç kazanarak dünya üzerinde söz sahibi olmak istiyor.
Tüm bunlar göz önüne alındığında Irak’ın önünde tek bir seçenek var. Türkiye üzerinden geçecek olan yeni bir boru hattıyla petrolün dünyaya ulaştırılması. İşte bunun için düğmeye basıldı. Irak Petrol Bakanı Cebbar Luaybi tarafından yapılan açıklamada, inşa edilecek olan yeni boru hattının Türkiye’yi bir baştan diğer başa kadar geçerek, Irak petrolünün Avrupa ve tüm dünyaya ulaştırılmasının amaçlandığı söylendi.
Yapılması planlanan yeni boru hattında Türkiye’nin rolü çok büyük. Türkiye fiziki konumu gereği çok stratejik bir konumda. Asya ile Avrupa arasında köprü vazifesi görmesi hasebiyle Irak’ın boru hattını Türkiye üzerinden geçirmekten başka çaresi yok.
Halihazırda Kuzey Irak’tan geliğ Türkiye üzerinden geçen bir boru hattı var. Irak’ın yakın geçmişte yaşadığı iç savaş, siyasi karışıklık gibi nedenlerden diğer boru hatları kapatılmış durumda. Irak son zamanlarda petrolünü satmak adına atılım yapmakta. Kapatılan veya zarar gören boru hatlarının da onarılarak yeniden faaliyete geçirilmesi gündemde.
Irak’tan Türkiye’ye gelen boru hatlarının halihazırda yıllık 280 milyon varil petrol taşıyabiliyor. Buradan gelen petrolün yüzde 45’i Türkiye tarafından kullanılırken, geri kalanı Türkiye üzerinden dünyaya satılıyor. Bu satıştan Türkiye’nin elde ettiği kar ise 20 milyar dolar. Yeni yapılması planlanan boru hattı hayata geçerse, hem Irak’ın dünya pazarına yolladığı petrol, hem de Türkiye’nin karı katlanacak.