Türkiye Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, muhalefetin yirmi yıllık iktidarını sona erdirmek ve politikalarını tersine çevirmek için şimdiye kadarki en iyi şansı sezdiği bu ay millet oy kullandığında şimdiye kadarki en zorlu siyasi meydan okumasıyla karşı karşıya kalacak.
28 Mayıs’ta ikinci tur seçimle birlikte 14 Mayıs’ta yapılacak cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği seçimleri, Türkiye’nin sadece kimin yönetileceğini değil, nasıl yönetileceğini, ekonomisinin nereye gideceğini ve dış politikasının şeklini de belirleyecek.
Modern Türkiye’nin en uzun süre hizmet veren lideri Erdoğan, bölgedeki Türk nüfuzunu öne sürerken ve NATO üyesinin Batı ile bağlarını gevşetirken, ülkesinde dindarlığı ve düşük faiz oranlarını savundu.
Seçimler, Türkiye’nin güneydoğusunda meydana gelen ve 50.000’den fazla insanın hayatını kaybettiği depremlerden üç ay sonra yapılıyor.
Erdoğan’ın asıl rakibi, altı muhalefet partisinin ittifakının desteğini alan laik Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP) genel başkanı Kemal Kılıçdaroğlu.
TÜRKİYE İÇİN NELER TEHLİKEDE…
Mustafa Kemal Atatürk’ün bir asır önce modern Türkiye Cumhuriyeti’ni kurmasından bu yana en güçlü lider olan Erdoğan ve onun İslamcı temelli AK Partisi, Türkiye’yi Atatürk’ün laik planından uzaklaştırdı.
Erdoğan aynı zamanda gücü, Ankara’nın kenarındaki 1000 odalı bir sarayda bulunan ve Türkiye’nin ekonomisi, güvenliği, iç ve dış meselelerine ilişkin politika belirleyen bir cumhurbaşkanlığı etrafında merkezileştirdi.
Erdoğan’ı eleştirenler, hükümetinin muhalefeti susturduğunu, hakları aşındırdığını ve yargı sistemini etkisi altına aldığını söylüyor; bu suçlama, 2016 darbe girişimi de dahil olmak üzere benzersiz güvenlik tehditleri karşısında vatandaşları koruduğunu söyleyen yetkililer tarafından reddediliyor.
Ekonomistler, Erdoğan’ın faiz oranlarının düşürülmesi yönündeki çağrılarının, enflasyonun geçen yıl 24 yılın en yüksek seviyesi olan %85’e yükseldiğini ve liranın son on yılda dolar karşısında değerinin onda birine düştüğünü söylüyor.
… VE DÜNYANIN GERİ KALANI?
Erdoğan yönetimindeki Türkiye, Suriye’ye dört saldırı düzenleyerek, Irak içindeki Kürt militanlara karşı bir saldırı düzenleyerek ve Libya ile Azerbaycan’a askeri destek göndererek Ortadoğu ve ötesinde askeri gücünü genişletti.
Türkiye ayrıca bölgesel güçler Suudi Arabistan, Mısır, Birleşik Arap Emirlikleri ve İsrail ile bir dizi diplomatik çatışmanın yanı sıra iki yıl önce rotasını değiştirip yakınlaşma arayışına girene kadar Yunanistan ve Kıbrıs ile Doğu Akdeniz deniz sınırları konusunda bir açmaza tanık oldu. bazı rakipleri ile.
Erdoğan’ın Rus hava savunma sistemlerini satın alması, ABD’nin silah endüstrisinin Ankara’ya yönelik yaptırımlarını tetiklerken, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e yakınlığı eleştirmenlerin Türkiye’nin NATO Batı savunma ittifakına olan bağlılığını sorgulamasına yol açtı. Ankara’nın İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyelik başvurularına itiraz etmesi de tansiyonu yükseltti.
Ancak Türkiye, Ukrayna savaşını sona erdirme çabalarında Erdoğan’ın üstlendiği potansiyel rolün altını çizerek, Ukrayna’nın buğday ihracatı için bir anlaşmaya da arabuluculuk yaptı. Bir ardılının dünya sahnesinde yarattığı aynı profilden yararlanıp yararlanmayacağı açık değil, bu da muhtemelen seçim kampanyasında vurgulayacağı bir nokta.
MUHALEFET NE VAAT VERİYOR?
İki ana muhalefet partisi, laik CHP ve merkez sağ milliyetçi İYİ Parti, Erdoğan’ın birçok imza politikasını tersine çevirecek bir platform altında dört küçük partiyle ittifak kurdu.
Merkez bankasına bağımsızlığını geri getirme ve Erdoğan’ın alışılmışın dışında ekonomi politikalarını tersine çevirme sözü verdiler. Ayrıca eski parlamenter sistem lehine cumhurbaşkanlığını da ortadan kaldıracak ve Suriyeli mültecileri geri göndereceklerdi.
Ayrıca, ABD dahil olmak üzere Batılı müttefiklerle ilişkileri iyileştirmeyi ve Türkiye’yi Rus füze savunması satın aldıktan sonra bloke ettiği F-35 savaş uçağı programına geri döndürmeyi hedefliyorlar.
Analistler, muhalefetin vaat ettiği politikaların yabancı yatırımı teşvik edebileceğine inanıyor.
Erdoğan, Türkiye’de ekonomik sıkıntılı bir dönemde giderek istenmeyen hale gelen en az 3,6 milyon Suriyeli mülteciye ev sahipliği yaparken, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ı devirmeye yönelik başarısız çabaları destekledi.
Muhalefet, Erdoğan’ın bazı mültecileri Suriye’ye döndürme planlarını yineledi, ancak ikisi de bunun nasıl güvenli bir şekilde gerçekleşebileceğini açıklamadı.
YARIŞ NE KADAR YAKIN?
Son kamuoyu yoklamaları, Kılıçdaroğlu’nun popülaritesini yüksek enflasyonun neden olduğu hayat pahalılığı krizinden darbe alan Erdoğan’ın önünde gösteriyor. Analistler, muhalefetin sunduğu birleşik yüzün şansını artırdığını söylüyor.
Ancak Erdoğan hala yarışıyor ve cumhurbaşkanlığı yarışı onunla Kılıçdaroğlu arasında ikinci tura gidebilir.
6 Şubat depreminden sonraki ilk anketler, hükümetin yanıt vermekte yavaş olduğu ve hayat kurtarmış olabilecek inşaat yönetmeliklerini gevşek bir şekilde uyguladığı suçlamalarına rağmen, desteğini büyük ölçüde koruyabildiğini gösterdi.
Muhalefetin, seçmenlerin %15’ini oluşturan Kürt seçmenler arasında nasıl destek toplayacağı kilit önemde.
Kürt yanlısı Halkların Demokratik Partisi (HDP), ana muhalefet ittifakının bir parçası değil, ancak son yıllarda üyelerine yönelik baskının ardından Erdoğan’a şiddetle karşı çıkıyor. [Reuters]